-Ποιο είναι το τελευταίο σας βιβλίο και τι πραγματεύεται;
Το τελευταίο μου βιβλίο είναι «Το Αθώο». Τα ζητήματα τα οποία πραγματεύεται είναι η διαφορετικότητα, η ενοχή και η αθωότητα, η εκδίκηση και η αυτοδικία, η συγγνώμη και η συγχώρεση. Πρόκειται για τα ερωτήματα που μονίμως με απασχολούν, και καθώς παραμένουν αναπάντητα –ή, μάλλον, καθώς οι τυχόν απαντήσεις, χρωματισμένες από τα γεγονότα ή την εκάστοτε διάθεση της εποχής, δεν με ικανοποιούν– είναι επόμενο να αποτελούν τον δραματικό άξονα σε οτιδήποτε φτιάχνω. Είτε κινηματογραφικό έργο είναι αυτό, είτε λογοτεχνικό.
Το βιβλίο αφηγείται μια σημαντική περίοδο της ζωής της Εύας, μιας εικοσάχρονης νέας γυναίκας, «διαφορετικής», που καλείται να κλείσει παλιούς λογαριασμούς, κεφάλαια που άλλοι έχουν ανοίξει, ερήμην της, αλλά που με κάποιο τρόπο την αφορούν. Το μοναδικό της όπλο, η δύναμή της –της οποίας δύναμης δεν έχει επίγνωση, και ούτε την ενδιαφέρει η επιρροή της στη ζωή των άλλων– είναι η αφοπλιστική της αθωότητα, η οποία προκαλεί αποκαλύψεις και ανατροπές. Παιδί της φύσης, εναρμονίζεται με τους ρυθμούς της. Ανεπηρέαστη από δισταγμούς και αμφιβολίες, προχωρεί χωρίς να βιάζεται, να απειλεί, να προειδοποιεί ή να σχολιάζει, έτσι που τελικά οι σκέψεις αλλά και οι πράξεις της μοιάζουν να ακολουθούν η μια την άλλη με μια αθώα, αν και σκληρή συχνά, φυσική νομοτέλεια.
Εδώ θα ήθελα να προσθέσω ότι κάθε φορά που καλούμαι να μιλήσω για τους ήρωές μου, νιώθω αμηχανία. Νιώθω λίγο σαν να τους προδίδω. Κι αυτό γιατί, εκ των πραγμάτων, είμαι συνήθως αναγκασμένη να αναφερθώ με συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς, με κάποιο τρόπο να ερμηνεύσω την συμπεριφορά τους, να τους δικαιολογήσω, να τους εντάξω. Κι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο που μ’ αρέσει να δουλεύω. Να διατηρώ δηλαδή το αίνιγμα της υπόστασής τους –αίνιγμα και για μένα την ίδια– από την πρώτη λέξη μέχρι το τέλος, ακόμα και μετά το τέλος. Άλλωστε, και για να πάρουμε ως παράδειγμα την συγκεκριμένη ηρωίδα, υπάρχουν τόσες «Εύες», όσοι και οι αναγνώστες της. Ή, τουλάχιστον, έτσι θα ήθελα να είναι.
-Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος που προτιμάτε ως συγγραφέας και κάποιο που προτιμάτε ως αναγνώστης;
Το στοιχείο της περιπλάνησης και της αναζήτησης σε νερά βαθιά και σκοτεινά, σε τόπους αχαρτογράφητους, είτε της γης, είτε της ανθρώπινης ψυχής και του νου, κυριαρχεί στα αναγνώσματα που αγαπώ, ανεξαρτήτως είδους.
Νομίζω πως το ίδιο συμβαίνει και σε ό,τι γράφω, μια που το γράψιμο δεν είναι παρά μια προσπάθεια να μιλήσω για πράγματα που παιδεύουν τον νου και την ψυχή μου, να τα μοιραστώ, και, ίσως, μέσα από αυτό το μοίρασμα, να τα κατανοήσω (καθώς συχνά εκπλήσσομαι με τον τρόπο που κάποιος διάβασε αυτό που είχα γράψει). Στην διαδικασία αυτή δεν έχει θέση η επιδίωξη να ανταποκριθώ στα αισθητικά κελεύσματα της εποχής, στις επικρατούσες σχολές και τάσεις των αφηγηματικών τεχνικών. Το γράψιμο για μένα δεν είναι δουλειά εργαστηρίου, δεν είναι άσκηση επί χάρτου. Είναι ανάγκη, και ταυτόχρονα ένα γοητευτικό και πολύτιμο για την υγεία μου παιχνίδι.
-Μικρή φόρμα ή μεγαλύτερη. Ποια σας ενδιαφέρει ή σας ταιριάζει καλύτερα;
Είναι η διάθεσή μου αλλά και οι αντικειμενικές συνθήκες που υπαγορεύουν τη μια ή την άλλη. Σε φουρτουνιασμένες μέρες, γράφω (και διαβάζω) κείμενα σύντομα. Γράφω όντας ταυτόχρονα και με κάποιον τρόπο παρούσα σε ό,τι συμβαίνει έξω από την πόρτα μου και τον υπολογιστή μου.
Απ’ την άλλη, οι ήρεμοι καιροί ευνοούν τα μακρινά ταξίδια. Αυτά που σε παίρνουν μαζί τους και χάνεσαι. Και που διευκολύνουν μια πρισματική προσέγγιση των πραγμάτων.
-Υπάρχουν συγγραφικές εμμονές ή αγαπημένη θεματολογία;
Ναι. Η αναζήτηση χαμένων ανθρώπων, περιοχών, αντικειμένων, αισθημάτων.
Το Τυχαίο και οι επιπτώσεις του, Ενοχή και Αθωότητα.
Η αίσθηση του ανοίκειου.
Η αίσθηση της εκκρεμότητας.
Οι διαδρομές αυτογνωσίας που τελειώνουν όμως πάντα με ένα ερωτηματικό.
Ο Άλλος απέναντί μας.
Ο Άλλος μέσα μας.
-Έχετε επιρροές από Έλληνες ή/και ξένους συγγραφείς;
Είναι αδύνατο να μην έχω. Μόνο που είμαι ο τελευταίος άνθρωπος που θα μπορούσε να τις εντοπίσει.
-Εάν είχατε τη δυνατότητα να καλέσετε σε τραπέζι τέσσερις λογοτέχνες, ποιοι θα ήταν αυτοί και για ποιο λόγο;
Δεν βλέπω τον λόγο να κάνω κάτι τέτοιο, εφόσον ο Τζόζεφ Κόνραντ είναι για μένα ο λόρδος Τζίμ, και μαζί και ο Μάρλοου, αλλά και ο Κουρτς. Ο Χέρμαν Μέλβιλ είναι ο Ισμαήλ, αλλά και ο Αχαάβ. Ο Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον είναι ο δόκτωρ Τζέκιλ, αλλά και ο μίστερ Χάιντ. Η Κάρεν Μπλίξεν ό,τι είχε να μου πει για την Αφρική μου το είπε (και την συμπλήρωσε η Μπάρμπαρα Κινγκσόλβερ). Είναι ήδη πάνω από τέσσερις, αλλά αν ήθελε να προσθέσει κανείς και τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε, θα μπορούσε να το κάνει άνετα, χωρίς να νοιαστεί για επιπλέον θέση ή σερβίτσιο, καθώς πρόκειται για ένα πουλί με μαύρο, στιλπνό φτέρωμα, που προτιμά να παρατηρεί από ψηλά τους συνδαιτυμόνες παρά να τρώει. Ένα σοφό κοράκι, δηλαδή.
-Ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα χαρακτηριστικά ενός έργου το οποίο χαρακτηρίζεται παγκόσμιο ή/και κλασικό;
Η καθολικότητα και η διαχρονικότητα χαρακτηρίζουν ένα έργο κλασικό, καθώς και η αντοχή του στον χρόνο και στις πιθανές πολλαπλές αναγνώσεις από ανθρώπους με πολιτισμικές διαφορές.
Αλλά νομίζω πως κυρίως ένα έργο χαρακτηρίζεται κλασικό όταν μπορεί να μιλήσει γι’ αυτό ακόμα και κάποιος που δεν το έχει διαβάσει ποτέ.
Συνέντευξη στον Άγγελο Χαριάτη
πηγή: fractalart.gr
